5 najciekawszych książek kulinarnych

Wśród hitów księgarskich z roku 2021 na mojej domowej półce znalazły się poniższe publikacje. Są wśród nich zarówno książki pełne podróży kulinarnych, podróży w przeszłość jak i książki dyskusji o tym co dla nas ważne i co z tego wynika z naszej kultury kulinarnej na przyszłość.

Jeśli ktoś jeszcze nie zna tych książek - polecam zdecydowanie, żeby po nie sięgnąć, zwłaszcza w tych czasach kiedy utrudnione jest np. podróżowanie po świecie. Bo te książki są pełne aromatycznych podróży i fascynujących opowieści o ludziach i smakach.

Hiszpania do zjedzenia - Bartek Kieżun, Wydawnictwo Buchman, 2021

Polacy kochają podróżować do Hiszpanii. Przyjazny klimat, świetna kuchnia i wino, zabytki i sztuka. To prawdziwy magnes dla turystów – zwłaszcza kiedy u nas na zewnątrz zimno i plucha. Takie książki - pełne słońca i opowieści to prawdziwe lekarstwo na chandrę i zimne wieczory. Bartek Kieżun jest znany jako Krakowski Makaroniarz. To dziennikarz i autor nagrodzony World Gourmand Cookbook Awards i Nagrodą Magellana. Autor poczytnej serii książek - „Italia do zjedzenia", „Portugalia do zjedzenia" i „Stambuł do zjedzenia". Bartek zabiera nas w swojej książce w podróż poprzez regiony Hiszpanii w miejsca znane i te mniej popularne turystycznie. Hiszpania jest tak naprawdę dobra na każdą porę roku i ugości nas niezliczoną ilością specjałów do spróbowania. Hiszpańskie regiony mocno różnią się między sobą, każdy pielęgnuje własne tradycje kulinarne – te codzienne i te świąteczne. Bartek potrafi fantastycznie opowiadać o tradycjach kulinarnych i świetnych miejscach do jedzenia. Książka pięknie wydana edycyjne. Chce się ją jeść.

Italia dla Zielonych – Alicja Rokicka, Wydawnictwo Marginesy, 2021

Włochy to kolejny ulubiony kierunek naszych wakacyjnych podróży, ale nie tylko. Włochy są przecież piękne i smaczne o każdej porze roku. Zapraszam na wspólną kulinarną podróż w której przewodnikiem jest Alicja Rokicka, znana jako WeganNerd. Zakochana od lat we Włoszech po uszy. Jej miłość zaczęła się od włoskiej sztuki i architektury a rozwinęła jako wyjątkowe uczucie do kuchni włoskiej – w wersji roślinnej, bo Alicja jest od lat weganką.

Tradycyjna, lokalna kuchnia Italii to w dużej mierze kuchnia wegetariańska i wegańska. Dojrzałe w południowym słońcu warzywa i owoce, produkty mączne i rośliny strączkowe, no i ta oliwa – te produkty składają się m.in.: na tradycyjne lokalne smaki. W książce Alicji otrzymacie odpowiedź na pytania się m.in.: Gdzie włoski weganin kupuje składniki na obiad? Co warto wiedzieć o włoskim aperitivo, czyli co pije się we Włoszech, aby zaostrzyć apetyt? Czy to co możemy dostać na włoskim targowisku jest odzwierciedleniem tej znaczącej roli, jaką jedzenie pełni w kulturze włoskiej? Czy Alicja poleca włoski street food?

Tak o książce Alicji pisze wydawca: „Kuchnia włoska jest jedną z najpopularniejszych na świecie. Pełno w niej warzyw, strączków i owoców, z których gotuje się z czułością i szacunkiem. Niemal każdy region, a nawet miasto, ma w swojej historii danie, które od zarania jest bezmięsne, a czasem w stu procentach roślinne. Kuchnia włoska to nie tylko pizza i makaron z sosem pomidorowym. W lokalnych trattoriach i domowych kuchniach kryją się nieprzebrane roślinne smaki. Jakie? Do kawy świetnie pasują słodkie weneckie bułeczki z szafranem, cornetto, migdałowa panna cotta czy cytrynowa oraz kawowa granita. Na zaostrzenie apetytu najlepsze jest aperitivo, jak spritz bianco czy negroni, a żeby pobudzić żołądek – bruschetta, minipizzerki z ciasta francuskiego albo oliwki pieczone z czosnkiem i rozmarynem. Królewskie danie, czyli makarony, pysznią się rodzajami i kształtami. A na spory głód polecają się bakłażany z pieca, szpinak z rodzynkami, warzywny gulasz czy focaccie: z Genui, toskańska jabłkami czy z ziemniakami i rozmarynem. Włochy to miłość Alicji Rokickiej – szerzej znanej jako Wegan Nerd – i jej drugi dom. Nareszcie postanowiła się swoją miłością podzielić. Italia dla zielonych to też przewodnik dla wegan i wegetarian, jak poruszać się po Włoszech i czego się można spodziewać, jeśli chodzi o jedzenie”

Ziemniak Znakomite i nieskomplikowane przepisy z ziemniakiem w roli głównej - Kasia i Zosia Pilitowskie, Wydawnictwo Buchman, 2021

To książka wydana przez znane krakowskie restauratorki i szefowe kuchni, mamę i córkę, Kasię i Zosię Pilitowskie. Znam od lat autorki, bardzo cenię i szanuję ich wizję gotowania i dzielenia się jedzeniem z ludźmi. Kasia i Zosia przygotowały prawdziwy pean na cześć ziemniaków. Opowiedziały o najbardziej hitowych przepisach na ziemniaczane cuda, podzieliły się swoimi radami jakie gatunki ziemniaków kupować i jak je dopasowywać do potraw, które chcemy przyrządzić.

Tak o książce pisze wydawca: „Po sukcesie książki „Jajko” – zwariowany duet mamy i córki z kawiarni „Ranny Ptaszek” zabiera nas w ziemniaczaną podróż. I to dosłownie, bo w książce znajdziemy potrawy z ziemniakiem w roli głównej ze wszystkich stron świata. Oprócz więc rodzimych pyszności, jak pyzy, cepeliny czy kluski śląskie w „Ziemniaku” znajdziemy przepis na bombajskie ziemniaczki Vada Paw, afrykańską zupę z masłem orzechowym czy znane wszystkim miłośnikom nart austriackie rosti. Książka podzielona jest na pięć rozdziałów. Są w niej przepisy podstawowe, pomysły na dania zagniecione, smażone, ulepione, i na te ze wszystkich stron świata, no i na koniec ziemniaczki na słodko. Prawdziwa skrobiowa uczta!”

Tradycje Kulinarne Szwecji - Magdalena Tomaszewska-Bolałek, Wydawnictwo Hanami, 2021

Szwedzka kuchnia nie jest znana szeroko Polakom, a jest to kuchnia z długą tradycją i historią. No i jest nam na swój bliska poprzez dawne związki królewskie - w końcu królewska dynastia Wazów założona przez Gustaw Wazę wywodzi się ze Szwecji. To w 1587 roku na tron Polski został wybrany jego wnuk, Zygmunt – to on i jego synowie, Władysław IV i Jan II Kazimierz, rządzili krajem przez 81 lat. Pomijając Potop Szwedzki lubimy w Polsce generalnie wszystko co szwedzkie. Autorką niezwykle ciekawej książki o kulinariach Szwecji jest badaczka kultury i Magdalena Tomaszewską-Bolałek. Jej książka "Tradycje kulinarne Szwecji" dostała nominację do jednego z najważniejszych na świecie konkursów książek kulinarnych - Gourmand World Cookbook w kategorii Nordic.

O książce Wydawca pisze: Pachnące cynamonowe bułeczki serwowane do kawy, krągłe soczyste klopsiki czy śledzie na sto różnych sposobów – to tylko przykładowe dania kuchni szwedzkiej. Skandynawska kultura kulinarna to również opowieść o tym, co jedli wikingowie, ukryta między wersami sag o bogach i bohaterach, wyprawa Karola Linneusza do Laponii czy anegdota o słodkich wypiekach, które zabiły szwedzkiego króla. To również historia produktów i ludzi, którzy mieli wkład w powstawanie współczesnej kuchni. Tradycje kulinarne Szwecji to kolejna książka poświęcona nordyckiej kulturze kulinarnej autorstwa Magdaleny Tomaszewskiej-Bolałek – kulturoznawcy, dziennikarki i zdobywczyni wielu światowych nagród.

Zbiór dla kuchmistrza tak potraw jako ciast robienia wypisany roku 1757 dnia 24 lipca - Wydali i opracowali: Jarosław Dumanowski i Switłana Bułatowa, Wydawnictwo Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Jedna z najważniejszych publikacji historycznych w Polsce ostatnich lat. Za pierwszą polską książkę kucharską uważano do tej pory się wydane w 1682 roku „Compendium ferculorum, czyli zebranie potraw” pióra Stanisława Czernieckiego. Czerniecki, był kuchmistrzem Lubomirskich, a jego książka został spisana została na Zamku w Wiśniczu w Małopolsce. Niedawno jednak historycy prof. Jaroslaw Dumanowski i Switłana Bułatowa, odkryli jeszcze starszą książkę, wydaną w języku polskim w 1540 roku w Krakowie. To “Kuchmistrzostwo albo potraw zebranie”.

Książka pięknie wydana przez Muzeum w Wilanowie, w którym programowo realizowana jest „archeologia kulinarna” zawiera nie tylko przepisy i opisy dawnej kuchni polskiej, ale także o opowieści i panujących wtedy zwyczajach. Prof. Jarosław Dumanowski to najwybitniejszy znawca historyk kultury jedzenia w Polsce - kierownik Zakładu Historii Nowożytnej z Centrum Dziedzictwa Kulinarnego na Wydziale Nauk Historycznych UMK w Toruniu.

Wydawca tak pisze o tym niezwykłym wydawnictwie: Zbiór dla kuchmistrza to prawdziwa summa staropolskiej wiedzy kulinarnej. Kolekcja pochodzących z różnych źródeł receptur i porad została spisana dla Rozalii z Zahorowskich Pociejowej, właścicielki Uściługa na Wołyniu oraz znajdujących się dziś w Polsce Strzyżowa,Włodawy i Różanki. Tytuł całości i dobór ponad tysiąca rękopiśmiennych przepisów, które tworzą obraz dawnej sztuki kulinarnej i kultury stołu, wskazują na praktyczny charakter zbioru czerpiącego z mądrości pokoleń. Zredagowany w 1757 r. tekst zawiera m.in. kopię zaginionego Kuchmistrzostwa z ok. 1540 r., receptury kuchmistrzowej koronnej z 1633 r. oraz przepisy sąsiadów, przyjaciół i lekarzy pań Zahorowskich. Opisom leczniczych właściwości jedzenia i wyrobu domowych medykamentów towarzyszą różnego typu porady gospodarskie dotyczące dobrostanu zwierząt, ogrodnictwa, sadownictwa i pszczelarstwa. Pochodzący ze zbiorów Biblioteki Narodowej Ukrainy rękopis został opublikowany dzięki współpracy badaczy oraz instytucji polskich i ukraińskich. Receptury spisane dla dziedziczek ruskich rodów Zahorowskich i Pociejów to część naszego wspólnego dziedzictwa, opowieści nie tylko o jedzeniu, ale także o estetyce, wiedzy, religii i tożsamości. Dziś zachwyca ona swoją wszechstronnością oraz pięknem języka opisującego codzienne zdarzenia i radości.”

MIŁEJ LEKTURY!